Met mijn interesse in vogels kwam ook mijn fascinatie voor oude vogelprenten. De prenten zijn vaak wonderschoon en waardig om ingelijst te worden. Een mooie manier van vroeger om de mensheid vooruit te brengen. Toch zit er aan al die kleurenpracht een zwart randje. Vaak werden de vogels namelijk speciaal voor dit doel gedood. Dit was toen, zonder fotografie en samen met het gebruik van opgezette dieren, waarschijnlijk de enige manier om ze zo gedetailleerd te kunnen tekenen. Maar toch. Enkele jaren geleden kwam daar nog een zwarte bladzijde bij. John James Audubon, de bekende vogelillustrator van The Birds of America, had ook nog gebruik gemaakt van tot slaafgemaakten om tot zijn wereldberoemde vogelprents te komen. Hoewel ik de oude prenten nog steeds prachtig vind, zie ik ze tegenwoordig toch ook in een ander licht.
Het eerste oorspronkelijk Nederlandse vogelboek en een van de duurste, omvangrijkste en langstlopende werken uit de geschiedenis van de Nederlandse boekdrukkunst is de beroemde uuitgave De Nederlandsche vogelen van Cornelis Nozeman en Christiaan Sepp. De uitgave werd tussen 1770 en 1829 in vijf delen uitgegeven. Cornelis Nozeman schreef de teksten van deel 1 en een grotendeels van deel 2. Na zijn overlijden zette Martinus Houttuyn zijn werk voort. De gravures werden gemaakt door of onder toezicht van Christiaan Sepp en later door zijn zoon Jan Christiaan Sepp en zijn kleinzoon Jan Sepp.
De vijf delen samen bevatten 250 prachtige, oorspronkelijk met de hand ingekleurde gravures die de vogels zo veel mogelijk op natuurlijke grootte afbeelden, vaak met hun gevederde partner en soms met nest en eieren. Doordat de vogels op ware grootte werden afgebeeld kregen de uitgaven het grote formaat van 56 × 39,5 cm. Iedere tekening werd gegraveerd en daarna afzonderlijk met de hand ingekleurd door specialisten. Dat maakte de productie zeer duur. Het boek verscheen in afleveringen. Na iedere vijftig platen werd een titelpagina gedrukt en een lijst met behandelde vogels. Die konden dan ingebonden worden. Uiteindelijk kwam na 59 jaar het werk te bestaan uit 5 delen. Elk deel bevatte 50 met de hand gekleurde kopergravures met bijbehorende tekst. De volgorde is willekeurig omdat een vogel getekend werd op het moment dat hij beschikbaar was.
Op de website van de Koninklijke Bibliotheek kun je online zowel de oorspronkelijke vijf delen van Nederlandsche vogelen bekijken als ook via Wikimedia Commons de prenten. Ook wordt er uitgelegd wat een mega-productie het maken van deze boeken was.
In 2014 werden de delen in één band als facsimile op ware grootte heruitgegeven en aangevuld met een uitgebreide inleiding en een index met de historische en moderne vogelnamen. En in 2015 werd dezelfde uitgave maar in verkleinde editie gepubliceerd.
In 2017 maakte Bibi Dumon Tak de oude uitgave Nederlandsche vogelen van Nozeman en Sepp geschikt voor kinderen. Voor Het Heel Grote Vogelboek selecteerde zij dertig van de tweehonderd vogels uit de oorsponkelijke uitgave en schreef bij de oude ingekleurde gravures haar eigen vogelportretten. Die leerzaam en ongelooflijk grappig zijn.