Mijn eerste Loesje-affiche zag ik in Arnhem, de stad waar het voor Loesje allemaal begon. Ik vond de posters fantastisch. En altijd actueel. Het idee achter Loesje werd eind 1983 bedacht door 6 bevriende, geëngageerde kunstenaars en activisten. Zij verpakten hun idealen in korte originele teksten die verspreid werden op eenvoudige zwart-wit posters. Altijd ondertekend door de fictieve persoon Loesje. Pas in 1986 werden de posters door het hele land geplakt.
Ik wil best zeggen wie ik ben, maar pin me er niet op vast.
De duizenden posters die er sindsdien gemaakt zijn, kun je bekijken en op thema doorzoeken in de app ‘Posters van Loesje’. Of op de website van Loesje. Je ziet hoe actueel ze waren en zijn en hoe ze de tijdgeest p(l)akken. Eigenlijk een soort De Speld uit de jaren tachtig en negentig. Alleen zijn de teksten van Loesje altijd humoristich én kritisch. De onderstaande poster uit juni 2023 bijvoorbeeld. Spijker op de kop!
Humorisch én actueel over de zomer:
Of over een goed boek en een bibliotheek. Twee onderwerpen die mijn leven hebben beïnvloed.
Op weg naar de bakker viel ons ineens een bijzonder geel-rood huis op. Het staat een beetje verscholen achter bomen. Op de gevel staat Het Hoge Dak en het jaartal 1920, in een mooi vintage font. Ik ging op onderzoek uit.
Het Hoge Dak in Oranjewoud
Het bleek veel eenvoudiger dan gedacht om iets over het huis te vinden, want Het Hoge Dak heeft een eigen website en staat ook als rijksmonument vermeld. Het blijkt dat dit markante houten woonhuis in 1920 werd gerealiseerd in opdracht van T. Binnerts uit Leeuwarden. Het is een zogenaamd gecombineerd hout- en massiefbouwsysteem van het bouwbureau Jos Souren uit Den Haag. Een soort prefabhuis dat denwoningnood moest lenigen. Deze Souren importeerde de bouwpakketten vermoedelijk uit Duitsland.
Volgens een advertentie (zie hieronder) van januari 1920 in het Vaderland zijn er al 42 huizen in 14 dagen besteld en wachten 500 belangstellenden op de bezichtiging van het eerste huis op Houtrust. Op de Frankfurter Einfuhrmesse is het systeem voor het eerst tentoongesteld en toen gelijk met de eerste prijs bekroond. Een huis met verdieping van zo’n 60 m3 zou 5.000 gulden moeten kosten, een mooie vila met verdieping met 6 tot 8 kamers 7.500 gulden.
Advertentie Jos Sourenin de Vaderland, januari 1920
Jos Souren adverteerde met de tekst dat hij voor dit type huis de enige fabrikant in Nederland was. Jos Souren, bouwbureau voor half-massief huizen, met systeem Scherrer. De bedenker van dat systeem was Franz Scherrer, een Duitse fabrikant van uitneembare en verplaatsbarehouten huizen en koloniewoningen. De firma van Scherrer was opgericht in 1894 en hield kantoor in Den Haag op de Van Oldenbarneveltlaan 47. Het hoofdkantoor was gevestigd in Düsseldorf.
Vintage briefkaart van de Einfuhrmesse van Frankfurt najaar 1919
Vooral de kleuren van Het Hoge Dak zijn erg opvallend. Deze zijn tijdens een renovatie hersteld naar oorspronkelijke verfsporen. Voor de horizontale elementen werd rood gebruikt, voor verticale elementen okergeel en voor de kozijnen en de onderzijde van het overstek wit. De woning bestaat uit één bouwlaag met een kapverdieping, onder een overstekend wolfdak. Het dak is met riet gedekt. Het woonhuis is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang. Het adres is Koningin Julianaweg 45 in Oranjewoud.
Een ander huidig rijksmonument dat ook in 1920 door bouwbureau Jos Souren uit Den Haag is gebouwd, is het vilacomplexHaeseoord, oorspronkelijk genaamd Malepartus in Wassenaar, dat ook grotendeels in hout is uitgevoerd. De opdrachtgever hiervan was Carel J.A. Begeer uit Utrecht, directeur van de Voorschotense Zilverfabriek Van Kempen en Begeer.
Naast deze twee huizen zijn er nog meerdere exemplaren van deze houtbouw door Nederland te vinden. In Noordwijk staat bijvoorbeeld Villa Vluchtheuvel, ook hier wordt gerept over de bijzondere kleurstelling van het huis.
Meester Siereveld van de lagere school kon mooie krullen zetten. Altijd in het rood. De krul is dat teken dat je naast je invultekst of rekensom kreeg als het goed was. Zelf gebruik ik de krul ook als ik iets af heb van mijn to-do-list. Kennelijk zit de nostalgie van de krul nog zo in me, dat ik die niet heb vervangen voor het vinkje. Voor dat vinkje zijn er een heleboel verschilllende emoji’s, maar voor de krul is er niets. Waarom eigenlijk niet?
De goedkeuringskrul, krul of krulletje is een symbool dat gebruikt wordt om aan te geven dat iets goedgekeurd of gezien is, zoals op school of om te laten zien dat iemand akkoord is met een bepaalde paragraaf. De krul kwam, waarschijnlijk met de opkomst van de bureaucratie, op in Nederland in de 19e eeuw. Dat past ook wel bij onze volksaard. Vermoedelijk ontstond het als een snel geschreven ‘g’, voor ‘goed’ of ‘gezien’. Buiten het Koninkrijk der Nederlanden en de voormalige Nederlandse kolonieën zoals Indonesië en Suriname komt de krul als teken van goedkeuring nauwelijks voor. In andere landen gebruikt men een vinkje.
De krul is dus een snel geschreven ‘g’. Best logisch. Maar dat de krul dus typisch Nederlands is, heb ik me nooit gerealiseerd. Vandaar geen emoji dus. En het verschil met het vinkje? Dat is een snel geschreven ‘v’. En dat komt van het Latijnse woord vidit, wat ‘heeft gezien’ betekent. Dan hou ik het toch mooi bij mijn krul. Want de dingen op mijn to-do-list moet ik niet zien, maar er ook echt iets mee doen. En hoewel de Engelsen de krul niet kennen als symbool of gebruik, hebben er wel een prachtige benaming voor: a flourish of approval. Dit komt dicht bij het gevoel dat ik bij de krul heb. Daar steekt het vinkje maar karig bij af.
